“Alkmaar is helemaal niet viezer dan andere steden,” zegt ze hierover. “Er ligt overal altijd veel afval in het water.” Dit jaar heeft ze al bijna 800 kilo opgeruimd.
Ploggen of plandelen zijn inmiddels redelijk bekende termen voor het opruimen van zwerfafval tijdens het joggen of wandelen. Nanda van den Ham uit Alkmaar voegde daar het begrip ‘Sup it up’ aan toe: met haar bedrijf El Kombi organiseert ze zero waste suptours door de grachten van Alkmaar, waarbij ze tijdens het suppen (stand up paddling) plastic uit het water vist. “Alkmaar is helemaal niet viezer dan andere steden,” zegt ze hierover. “Er ligt overal altijd veel afval in het water.” Dit jaar heeft ze al bijna 800 kilo opgeruimd.
Na een tijdje in Mexico gewoond te hebben, kwam Nanda terug naar Nederland en begon ze -na nog een paar jaar in het toerisme en hotelwezen te hebben gewerkt – haar eigen bedrijf in stand up paddling, oftewel suppen. “Dat was toen, in 2016, nog helemaal niet zo bekend als nu,” herinnert ze zich. “Ik wilde iets anders gaan doen. Zelf peddelde ik toen al door de grachten van Alkmaar en nam dan altijd al een bak mee op mijn board voor het afval dat ik uit het water viste.”
Sup it up: zero waste suppen
Suppen en zero waste waren voor Nanda dan ook een logische combinatie, die iets verder gaat dan alleen zwerfafval verzamelen en opruimen. “Ik geef ook zero waste workshops waarmee ik mensen wil inspireren om minder afval te produceren en ik ga regelmatig langs op scholen om kinderen bewust te maken van het afvalprobleem. Daar word ik echt blij van. Hopelijk is een cleanup op den duur dan niet meer nodig, omdat we geen zwerfafval meer achterlaten. Dat begint allemaal bij bewustwording. ”
Nanda woont op 150 meter lopen van haar steiger aan de singel in Alkmaar. “Sommige dagen loop ik de hele dag heen en weer,” zegt ze lachend. Ze organiseert suptours door Alkmaar en de nabijgelegen polder en geeft les, maar je kan ook zelfstandig een board bij haar huren. “Soms komen mensen met een bedrijfsuitje, een familiedag of een vriendinnengroep. En dan is het een bonus om naast het suppen ook afval op te ruimen, hoewel dat niet verplicht is natuurlijk.”
Zeker beginners voelen zich vaak niet zeker genoeg om met een grijper iets uit het water te vissen. “Als zij het dan aanwijzen, vis ik het er vaak uit,” vertelt Nanda. “Maar ik geef het altijd mee als optie en in zo’n groep zijn er eigenlijk altijd wel mensen die een grijper en bak mee willen om onderweg zwerfafval op te ruimen.”
Lees ook: De plastic ridders maken Den Haag een stukje schoner en groener
Cleanup acties door de Alkmaarse grachten
Verder organiseert Nanda ook regelmatig cleanup tours waar iedereen gratis aan mee kan doen. “Er is inmiddels echt een groep ontstaan van mensen die bijna altijd meegaan om op te ruimen. Sommigen ruilen zelfs dienst op hun werk om mee te kunnen doen. Soms kom ik ze tegen en dan roepen ze: er ligt weer heel veel, wanneer gaan we weer opruimen? Dat is heel leuk om te zien. Ik zorg dan voor koffie en probeer dan altijd voor iets lekkers te zorgen. Als ik na de cleanup dan bezig ben om de boards op te ruimen, beginnen zij alvast met het wegen en sorteren van het afval, zodat het gerecycled kan worden.”
Zwerfafval in het water: dit is wat ze eruit halen
Sinds de invoering van het statiegeld op plastic flesjes en blikjes komt Nanda daar echt veel minder van tegen. Wat ze dan wel tegenkomt? “Veel snoeppapiertjes, broodzakjes (zeker nu school weer begonnen is), folie van sigarettenpakjes, dopjes van flesjes, menukaarten van terrassen, vishaken. Ook heel veel koffiebekers en afval van fastfoodketens. Veel waait van de kant zo het water in.”
Nanda slaagt er niet altijd in om het zwerfafval op te ruimen of dieren te helpen. “Ik kwam een keer een fuut tegen met zo’n ring van een petfles om z’n nek, zoals je dat op foto’s wel eens ziet. Zo’n beest is onmogelijk om te vangen: het duikt de hele tijd onder water, zeker als het in paniek raakt omdat hij het gevoel krijgt dat je op het dier aan het jagen bent. Het is helaas dan ook niet gelukt om het te bevrijden. Dat zijn schrijnende gevallen. Heel sneu.”
Het rariteitenkabinet
Nanda en de mensen die haar helpen komen de raarste dingen tegen in het water. “Een trommel uit een wasmachine, een autoband, winkelwagens, fietsen, drie helmen van die deelscooters, sjoelbakken na koningsdag, een draagbare airco, een kluisdeur. En schoenen vinden we ook veel. Dat snap ik zelf ook niet. Meestal is het er eentje” somt ze op. Ze heeft dan ook een rariteitenkabinet ingericht dat ze soms tentoonstelt in het gemeentehuis, in een museum of op festivals. “Op die manier hoop ik bewustwording te creëren,” zegt Nanda die om die reden ook zero waste wandeltours door Alkmaar organiseert, mede georganiseerd door Zero Waste Nederland.
“Ik organiseer de cleanup tours nu zeven jaar en het bewustzijn van zwerfafval heb ik in die tijd zeker zien groeien,” zegt ze. “Maar eigenlijk zou ik deze cleanup tours helemaal overbodig willen maken door het bewustzijn bij mensen te vergroten en er zo voor te zorgen dat het afval niet meer op straat of in het water belandt.”
Wat zijn de gekste dingen die jij op straat of in het water bent tegengekomen? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten. Bij het artikel op de website of instagram pagina van HetKanWel.
